Vrijdag 14 december: lezing ‘BepiColombo ESA’s missie naar Mercurius – de hel van het zonnestelsel’
BepiColombo is een hoeksteenmissie van Cosmic Vision, het wetenschappelijk programma van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Het project wordt uitgevoerd in samenwerking met de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA. Onze gastspreker Jan van Casteren is afgestudeerd aan de TU Delft Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek en sinds 2003 nauw betrokken bij dit project, eerst als Project Manager en later als Special advisor.
Na de scheervluchten van Mariner 10 in de zeventiger jaren van de vorige eeuw en MESSENGER, is BepiColombo de eerste missie waarbij tegelijkertijd 2 satellieten in een lage baan rond Mercurius zullen worden gebracht om een globaal en gedetailleerd onderzoek naar de planeetsamenstelling, zijn omgeving en ontstaansgeschiedenis te doen. Vanwege de zeer agressieve thermische omstandigheden in de nabijheid van de zon, waar temperaturen tot 450ºC worden verwacht, is deze missie technologisch zeer uitdagend. Voorheen ongebruikte materialen en speciale oplossingen worden toegepast en uitgebreid getest om deze missie mogelijk te maken. De vluchtmodules van BepiColombo zijn gebouwd en hebben de noodzakelijke beproevingen doorstaan, op tijd voor de geplande lancering in oktober 2018. De lezing geeft een overzicht van de missie, de vele technologische uitdagingen en het testprogramma voor een reis naar de hel van het zonnestelsel.
De zaal is geopend om 19:30 uur en wij beginnen om 20:00 uur. Dit is dus een half uur eerder dan voorheen gebruikelijk was.
Vrijdag 30 november: mini-ALV plus terugkijken op Astrovaçance 2018
Op vrijdag 30 november houden we eerst onze jaarlijkse mini-ALV. De stukken daarvoor krijgen de leden via de mail. Na de mini-ALV worden de deelnemers van de Astrovaçance 2018 in de gelegenheid gesteld om hun belevenissen met de andere leden te delen of foto’s/films te laten zien met daarbij eventueel een toelichting hoe ze gemaakt zijn. Uiteraard kunnen ook andere leden hun (astrofotografie-)resultaten laten zien. De zaal is geopend om 19:30 uur en wij beginnen om 20:00 uur. Dit is dus een half uur eerder dan voorheen gebruikelijk was.
Vrijdag 16 november: lezing over wetenschappelijk ruimteonderzoek in Nederland
Op vrijdag 16 november houdt drs. Gerard Cornet een lezing over ‘Wetenschappelijk ruimteonderzoek in Nederland’. Het wetenschappelijk ruimteonderzoek in Nederland concentreert zich bij het SRON Netherlands Institute for Space Research, een NWO-instituut met twee vestigingen in Utrecht en Groningen. SRON bedenkt, ontwikkelt, bouwt en gebruikt meetinstrumenten voor wetenschappelijk onderzoek in en vanuit de ruimte. SRON kan worden beschouwd als het Nederlandse agentschap voor wetenschappelijk ruimteonderzoek en als thuisbasis voor de deelname aan programma’s van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Nederland heeft zich in het ruimteonderzoek gespecialiseerd op de gebieden hoge energie astrofysica (röntgen/gamma-onderzoek) en lage energie astrofysica (infrarood en submillimeter onderzoek). Vele instrumenten voor astrofysisch onderzoek die door SRON in het verleden zijn gemaakt hebben een plaats gevonden in nationale satellieten (IRAS), bilaterale satellieten (BeppoSAX), ESA-satellieten (EXOSAT, ISO, Herschel) en NASA-satellieten (Gamma-Ray Observatory, Chandra). De gegevens van dit soort missies vormen jarenlang een rijke bron van interessant onderzoek.
Zeer gevoelige en nauwkeurige spectrometrie in röntgenstraling vanuit het heelal is mogelijk geworden met de spectrometers die gebouwd zijn voor resp. het NASA röntgenobservatorium Chandra en het ESA-observatorium XMM-Newton. Beide missies zijn nog operationeel. Nederland heeft inmiddels opnieuw een leidende rol bij de ontwikkeling van een opvolger; ATHENA, te lanceren rond het jaar 2030.
SRON heeft één van de drie instrumenten (HIFI) geleverd aan het Herschel Observatorium. Dit is de bekroning van een 15 jaar lange investering in de ontwikkeling van een nieuw type detectoren voor ver-infrarood en submm straling. Een Europees-Japans initiatief (SPICA) is nu voorgedragen voor selectie in de loop van 2021, met een geplande lancering na 2030. Ook hier heeft SRON de leiding genomen in de ontwikkeling van één van de instrumenten (SAFARI).
Al vele jaren richt SRON haar aandacht ook op het aardgericht onderzoek. Deelgenomen is aan de ontwikkeling en bouw van het instrument SCIAMACHY, dat op de eerste “milieu-satelliet” van ESA metingen verrichtte van de concentratie van sporegassen in de aardatmosfeer. De opvolger van SCIAMACHY (TROPOMI) werd op vrijdag 13 oktober 2017 gelanceerd. De nieuwste tak van onderzoek, geïnspireerd zowel vanuit het atmosfeeronderzoek als vanuit de sterrenkunde heeft betrekking op de detectie en karakterisering van exoplaneten, inmiddels een nieuw onderdeel in het SRON-programma.
Over de spreker:
Na een studie Natuur- en Sterrenkunde aan de VU in Amsterdam, en een jaartje contractonderzoek bij ESA is Gerard Cornet begin jaren tachtig begonnen bij het Nationaal Instituut voor Wetenschappelijk Ruimteonderzoek (SRON) als beleidsmedewerker. In die functie ondersteunt hij de Directie in de uitvoering van het onderzoeksprogramma. Sinds enkele jaren is hij ook coördinator van het netwerk van Industrial Liaison Officers (ILO), o.m. werkzaam bij de NWO-instituten, dat beoogt om de verbindingen te stimuleren tussen wetenschap en hightech bedrijfsleven.
De zaal is geopend om 19:30 uur en wij beginnen om 20:00 uur. Dit is dus een half uur eerder dan voorheen gebruikelijk was.
Vrijdag 2 november: Lezing ‘zwaartekrachtgolven, een nieuw venster op het heelal’
Arie Nouwen, lid van onze vereniging en oprichter van de Astroblogs, zal ons op vrijdag 2 november meer vertellen over de geschiedenis van de theorie van de zwaartekrachtgolven, over de instrumenten waarmee ze ontdekt zijn en waarmee ze in de toekomst onderzocht zullen worden, over de waarnemingen aan de zwaartekrachtgolven en over de implicaties ervan. Met de ontdekking op 14 september 2015 van zwaartekrachtgolf GW150914 werd bevestigd wat op grond van de Algemene Relativiteitstheorie van Albert Einstein al werd voorspeld, namelijk dat de ruimtetijd zelf rimpelgewijs kan krommen. Met die ontdekking werd een nieuw venster op het heelal geopend, een venster dat de sterrenkundigen veel kan vertellen over de exacte eigenschappen van extreme objecten zoals neutronensterren en zwarte gaten. Zwaartekrachtgolven kunnen ons zelfs veel leren over de oerknal waarmee het heelal 13,8 miljard jaar geleden begon. De zaal is geopend om 19:30 uur en wij beginnen om 20:00 uur. Dit is dus een half uur eerder dan voorheen gebruikelijk was.
Sterrenkijken tijdens de Nacht van de Nacht bij Huygens
Laat het donker donker en ontdek hoe mooi de nacht is tijdens de Nacht van de Nacht. De Nacht van de Nacht is een jaarlijks evenement, georganiseerd door Natuur- en Milieufederaties. Dit jaar is de Nacht van de Nacht op zaterdag 27 oktober.
Deze avond kunt u bij ons, sterrenkunde vereniging Christiaan Huygens in Papendrecht, met een telescoop kijken naar de Maan, Mars en de sterren. Mars staat rond 21 uur in het zuiden. De maan is dan juist op en deze zal later op de avond, het is drie dagen na volle maan, het duister van de nacht steeds meer gaan verjagen.
Onze leden van de vereniging geven graag tekst en uitleg over de sterrenhemel en hun hobby sterrenkunde.
Bij helder weer staan de telescopen van 19:00 tot 22:30 opgesteld. De toegang is gratis. Sterrenwacht Huygens bevindt zich aan de Matenaweg 1 te Papendrecht (nabij Wijngaarden).
