Vrijdag 2 februari lezing over micrometeorieten

Credit: Public Domain.

Op vrijdag 2 februari houdt Astrid Geurts Eeuwes een lezing over micrometeorieten. Jaarlijks valt er tonnen buitenaards materiaal op onze aarde. Variërend van kleine stofdeeltjes tot de wat grotere exemplaren. De kleinste steentjes die veelal kleiner zijn dan 0,5 mm kun je overal terugvinden, zelfs op je eigen dak of dakgoot. Leer hoe Astrid Geurts Eeuwes een onderzoek startte dat verrassende ontdekkingen opleverde. Ze zal alle tips en tools aanreiken om een ieder enthousiast te maken om zelf ook op zoek te gaan naar stardust. Met een microscoop kan het publiek kennismaken met deze bijzondere steentjes uit de ruimte, een welkome aanvulling op de lezing.

Astrid Geurts Eeuwes is al jaren actief in de sterrenkunde en gespecialiseerd in sterrenkundige applicaties, astrofotografie en micrometeorieten. Bij verschillende (onderwijs)instellingen geeft ze lezingen en demonstraties over deze onderwerpen. Ze is al jaren vrijwilligster bij Volkssterrenwacht Bussloo en Volkssterrenwacht Saturnus in Nijmegen waar zij verschillende activiteiten uitvoert op sterrenkundig gebied en haar kennis en vaardigheden verder ontwikkelt. In 2023 ontving ze de prestigieuze J. van der Biltprijs voor haar onderzoek, enthousiasme en originaliteit om kennis te delen. Haar levensmotto is het onzichtbare zichtbaar maken.

Start lezing: 20:00, zaal open: 19:30 uur.

Vrijdag 15 december lezing ‘Lichtflitsen en zwaartekrachtgolven: op zoek naar licht van botsende neutronensterren met de BlackGEM telescopen’

Credit: NASA

Op vrijdag 15 december houdt Steven Bloemen een lezing bij Huygens getiteld ‘Vrijdag 15 december lezing ‘Lichtflitsen en zwaartekrachtgolven: op zoek naar licht van botsende neutronensterren met de BlackGEM telescopen’. Sinds de eerste detectie van zwaartekrachtgolven in 2015 namen de LIGO en Virgo interferometers al meer dan 100 keer zwaartekrachtgolven waar. De combinatie van waarnemingen van zwaartekrachtgolven en van zichtbaar licht, dat we veel beter kennen, opent bijkomende, unieke perspectieven. De locatie aan de hemel waar zwaartekrachtgolven vandaan komen, kan helaas niet nauwkeurig worden bepaald. Om de bronnen toch te lokaliseren, werden onder leiding van de Radboud Universiteit de BlackGEM telescopen gebouwd in Chili. Deze telescopen werden dit voorjaar in gebruik genomen. In deze lezing bespreken we hoe en waarom de telescopen gebouwd werden en bekijken we de eerste waarnemingen van de BlackGEM telescopen.

Steven Bloemen is adjunct-directeur en projectmanager bij het Radboud Radio Lab van de Radboud Universiteit. In 2013 promoveerde hij in de Sterrenkunde aan de KU Leuven, met als onderwerp de studie van eclipserende dubbelsterren en asteroseismologie van compacte sterren. Nu leidt hij o.a. de realisatie van de BlackGEM telescopen in Chili. Start lezing: 20:00, zaal open: 19:30 uur.

Vrijdag 1 december: lezing over de JUICE missie

Credit: ESA

Op vrijdag 1 december zal er bij Huygens een lezing worden gegeven over de JUICE missie door Dominic Dirx. De Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) missie van de European Space Agency (ESA) is op 14 april 2023 succesvol gelanceerd vanuit het Guiana Space Center op een Ariane 5 raket. Het primaire wetenschappelijke doel van de JUICE missie is het karakteriseren van Jupiter’s ijsmanen Europa, Ganymedes en Callisto. Deze manen bestaan voor een groot gedeelte uit waterijs, waar we bij Europa en Ganymedes met grote zekerheid kunnen zeggen dat er zich onder het ijsoppervlak diepe, globale wateroceanen bevinden. Wij verwachten zelfs dat er in elk van deze oceanen meer vloeibaar water is dan op alle oceanen op Aarde bij elkaar. Dit maakt deze manen van bijzonder groot belang voor het begrijpen van mogelijke buitenaardse habitats voor leven.

JUICE zal de manen, en de interactie tussen deze manen en Jupiter, bestuderen door gebruik te maken van een uitgebreide suite van wetenschappelijk instrumenten zoals cameras, spectrometers, een laser hoogtemeter, een radar, plasmadetectoren, en een radiosysteem om de beweging van JUICE ten opzichte van de Aarde te meten. Het is met name deze laatste metingen waar de Nederlandse wetenschappelijke gemeenschap een belangrijke rol speelt, en de leiding heeft over een van de experimenten, genaamd PRIDE. In deze lezing zal een overzicht worden gegeven van de JUICE missie, met een nadruk op de metingen van PRIDE en andere instrumenten die zullen worden gebruikt om ons begrip te verbeteren van het inwendige en de evolutie van de manen. Dit zal een belangrijke bijdrage leveren aan een van de grootste vragen in de planetaire wetenschap: wat zijn en waren de condities in het inwendige van ijsmanen, en zijn en zijn deze condities gunstig voor het ontstaan en gedijen van leven?

Start lezing: 20:00
Zaal open: 19:30
Toegang: 3,-

Vrijdag 17 november: lezing over Sterrenkijken met een eenvoudige verrekijker

Bijna iedereen heeft zich ooit verwonderd over de grootsheid en de mysteries van het heelal waarin wij leven. Wie vindt een fonkelende sterrenhemel op een kraakheldere avond niet prachtig? Maar op de één of andere manier is er een algemene beleving dat sterrenkijken een terrein is voor experts. Het waarnemen van de sterrenhemel lijkt een activiteit waar alleen astronomen en toegewijde hobbyisten zich mee bezighouden, met grote telescopen en ingewikkelde apparatuur. Dat is helemaal niet nodig! Iedereen kan diep het heelal in kijken. Wist je dat met een gewone verrekijker al heel veel kunt zien? Sterker nog, bij sommige objecten is een verrekijker het meest geschikte instrument om te gebruiken.

Dat is precies waar deze voordracht, die Paul Bakker geeft, over gaat:  sterrenkijken met een eenvoudige verrekijker.

Paul gaat een aantal vragen deze avond beantwoorden. Welke verrekijkers zijn het meest geschikt zijn om naar de sterren te kijken?  We beperken ons hierbij tot gewone verrekijkers, die makkelijk zijn te gebruiken en je overal mee naar toe kunt nemen. Hoe herken je een goede (of juist slechte) verrekijker? Welke astronomische objecten zijn mooi om te bekijken? En hoe kun je die vinden? Hoe kun je je verrekijker het beste vast houden? Is een statief handig? (ja en nee!). Hoe zet  je een gewone verrekijker op een statief? Paul geeft een demo met verschillende adapters.

Omdat onze ogen belangrijke schakels zijn bij het waarnemen, kijken we ook naar de werking van ons visuele systeem. Zo gaan we bijvoorbeeld testen waar jouw blinde vlek zit. Ook gaan we zien wat het Troxler-effect is, waar bijna iedereen (zonder het te weten) last van heeft.

Paul Bakker (1963) is van jongs af aan geboeid door de sterren en het heelal. In 1987 studeerde hij af als astronoom aan de universiteit van Leiden. Maar met een carrière in de IT werd sterrenkunde weer een zuivere liefhebberij. Hij is al tientallen jaren lid van sterrenkundevereniging Christiaan Huygens en heeft er diverse bestuursfuncties vervuld. De afstand tot de vereniging werd een paar jaar geleden (letterlijk en figuurlijk) groter door zijn verhuizing naar Drenthe. Natuurlijk doet hij ook daar aan astrofotografie en geniet hij van het waarnemen van de sterrenhemel met verrekijkers en telescopen.

Paul is gastauteur op het platform AstroBlogs.nl en hij geeft voordrachten over verschillende sterrenkundige onderwerpen. Over het onderwerp ‘Sterrenkijken met een eenvoudige Verrekijker’ heeft hij een boek in voorbereiding.

Kom naar deze avond en neem – als je die hebt –  je verrekijker mee!

Datum: 17 November
Begin lezing: 20:00  uur
zaal open: 19:30 uur
Toegang: € 3,-

Vrijdag 3 november thema-avond over kijker zelfbouw

Vrijdag 3 november is er een thema-avond verzorgd door Gerrit Burggraaf, lid van de vereniging. Het is een avond over zelfbouw, wat te doen bij slecht weer en nieuwe merken in opkomst. Tevens een update over de ontmanteling en verkoop Helios…. Begin 20:00 (zaal open 19:30).