Vrijdag 24 maart lezing over de James Webb telescoop

Op vrijdag 24 maart geeft Martijn van Gelder een lezing over de James Webb ruimtetelescoop. Op 25 December 2021 is de James Webb ruimtetelescoop, de meest geavanceerde ruimtetelescoop ooit gebouwd, gelanceerd. Met Webb kunnen we de ruimte bekijken door middel van infraroodstraling. Op de aarde kunnen we deze infraroodstraling niet meten vanwege onze atmosfeer. Door de hoge gevoeligheid van Webb en de 6.5m grote spiegel kunnen we nog beter inzoomen op verschillende astronomische objecten.

In deze lezing zal Martijn de resultaten van de James Webb ruimtetelescoop met u delen. Webb zal onder andere kijken naar de allereerste en jongste sterrenstelsels die 1 miljard jaar na de oerknal zijn gevormd. Dichterbij, in onze eigen Melkweg, kan Webb door de stoffige wolken van stervormingsgebieden kijken en daar de jonge vormende sterren en hun omringende protoplanetaire schijven zien. Tevens kan Webb zogeheten exo-planeten, planeten rond andere sterren, detecteren en informatie geven over de samenstelling van hun atmosferen.

Martijn van Gelder heeft zijn promotieonderzoek gedaan bij de Leidse sterrenwacht in de onderzoeksgroep van prof. dr. Ewine van Dishoeck. Zijn promotieonderzoek is vooral gericht op hoe sterren zoals de zon vormen met de specifieke focus op de vroegste stadia van het formatieproces. Na zijn promotie blijft hij bij de Leidse sterrenwacht om met de allereerste data van de James Webb ruimtetelescoop te werken. Zaal open vanaf 19:30 uur. De lezing begint op 20.00 uur.

Vrijdag 10 februari lezing over ‘Ruimtevaart en de toekomst van de mensheid’

Op vrijdag 10 februari houdt Rob van den Berg een lezing over ‘Ruimtevaart en de toekomst van de mensheid’.  Nog voordat de eerste mensen op de maan liepen, fantaseerden we al over reizen door het heelal. Na de laatste bemande maanlanding in 1972 zijn astronauten niet verder gereisd dan een paar honderd kilometer boven het aardoppervlak. Toch heeft de ruimtevaart sindsdien een grote ontwikkeling doorgemaakt en kunnen we niet meer zonder. Wereldwijde communicatie, navigatie, betere weersvoorspellingen en andere vormen van informatie worden door een groeiende vloot van satellieten mogelijk gemaakt. Ook zijn er plannen om binnenkort weer mensen naar de maan te brengen, en zelfs naar Mars en misschien nog verder. Wat betekent dit voor de toekomst van de mensheid?

Rob van den berg is afgestudeerd geoloog/paleontoloog (menselijke evolutie, de evolutie van het leven). Inmiddels heeft hij ruim 17 jaar werkervaring in de IT, 16 jaar werkervaring in museologie en meer dan 9 jaar werkervaring in de ruimtevaart communicatie. Daarnaast houdt Rob zich bezig met het ontwikkelen van tentoonstellingen over de ruimtevaart en het geven van presentaties aan bedrijven, musea en andere diverse groepen. Zaal open vanaf 19:30 uur.

Lezing vrijdag 13 januari: Opmerkelijke astronomische gebeurtenissen van 2022

Aanstaande vrijdag is een lezing gepland van Arno Hol, lid van onze vereniging, een lezing getiteld ‘Opmerkelijke astronomische gebeurtenissen van 2022‘. Arno verzamelt al jaren honderden astronomische ontdekkingen en gebeurtenissen van de afgelopen jaren uit diverse media. Tijdens de lezing presenteert hij daaruit zijn selectie van het lopende jaar, dmv een powerpoint presentatie. O.a de in december 2021 gelanceerde James Webb Telescoop komt daarbij aan de orde. Zaal open vanaf 19:30 uur.

Vrijdag 10 juni lezing over de Hubble spanning

Op vrijdag 10 juni zal Arie Nouwen een lezing houden over de Hubble spanning. Sterrenkundigen zitten met een groot kosmologisch probleem: de waarde voor de Hubble constante H0, dé indicator voor de snelheid waarmee het heelal uitdijt, is in het vroege heelal een andere dan de H0 in het huidige heelal (67,4 ± 0,5 km/s/Mpc versus 72,04 ± 2,67 km/s/Mpc), da’s de Hubble-spanning in een notendop. Zijn er instrumentele fouten gemaakt die het verschil hebben veroorzaakt of is er iets anders aan de hand en klopt het vigerende heelalmodel niet, het zogeheten ΛCDM model dat uitgaat van donkere energie en donkere materie? Is er soms sprake van Nieuwe Natuurkunde? Vrijdag zal Arie daar op in gaan.

De zaal gaat open om 19.30 uur en de lezing begint om 20.00 uur. Adres: Streeknatuurcentrum Alblasserwaard
Matenaweg 1, Papendrecht (nabij Wijngaarden).

Vrijdag 22 oktober lezing: Kijken naar de hemel in ander licht

Hans Prinse

Vrijdag 22 oktober houdt Hans Prinse een lezing getiteld ‘Kijken naar de hemel in ander licht, bijvoorbeeld infra rood- of radiostraling’. Hans Prinse is amateurweerkundige en lid van onze vereniging. In 2016 werd aan Hans de Dr. J. van der Biltprijs toegekend wegens zijn verdienste voor het completeren, behouden, conserveren, beschrijven, digitaliseren en ontsluiten van het historisch archief van de KNVWS en Stichting De Koepel
Wat zegt ons het sterlicht? Ofwel: wat hebben we eraan? Waarom kijken we ernaar? Uit het licht van een ster weten we o.a. diens temperatuur, beweging, samenstelling, leeftijd en ontwikkeling. Licht is elektromagnetische straling en naast zichtbaar licht is er ook allerlei andere voor het menselijk oog onzichtbare straling, zoals radiostraling, millimeterstraling, microgolfstraling, infraroodstraling, ultravioletstraling, röntgenstraling en gammastraling. Uv-licht, röntgen- en gammastraling is energierijk en gevaarlijk licht. Veel van deze straling wordt gelukkig hoog in de dampkring tegengehouden. Willen we daarover wat te weten komen, dan moeten we de bergen in, beter nog hoog boven de wolken in een ballon, een vliegtuig of een sondeerraket. De beste manier is: de ruimte in met satellieten. Dat gebeurt dan ook volop. Elke soort straling heeft zijn eigen waarneeminstrumenten of beeldvormers. Voor zichtbaar licht de kijkers van amateurs en de reuzentelescopen van de beroepsastronomen. Voor het waarnemen van radiostraling gebruiken we een radiotelescoop. Telescopen van röntgenstraling zijn weer anders van bouw.

Elk licht heeft zijn bijzondere onderwerpen van onderzoek. Astronomen beseffen dat er niet één beeld is. De werkelijkheid is een beeld dat verandert als we met ander licht of met een andere bril kijken. De helderste sterren in het ene licht zijn andere dan in het andere licht. Het centrum van het Melkwegstelsel komt steeds gedetailleerder in beeld, dankzij kijken met ander licht. Ander licht, andere wereld. Zo krijgen we een completer beeld van het heelal.
De zaal is geopend om 19:30 uur en wij beginnen om 20:00 uur.