Vrijdag 16 november: lezing over wetenschappelijk ruimteonderzoek in Nederland

Op vrijdag 16 november houdt drs. Gerard Cornet een lezing over ‘Wetenschappelijk ruimteonderzoek in Nederland’. Het wetenschappelijk ruimteonderzoek in Nederland concentreert zich bij het SRON Netherlands Institute for Space Research, een NWO-instituut met twee vestigingen in Utrecht en Groningen. SRON bedenkt, ontwikkelt, bouwt en gebruikt meetinstrumenten voor wetenschappelijk onderzoek in en vanuit de ruimte. SRON kan worden beschouwd als het Nederlandse agentschap voor wetenschappelijk ruimteonderzoek en als thuisbasis voor de deelname aan programma’s van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Nederland heeft zich in het ruimteonderzoek gespecialiseerd op de gebieden hoge energie astrofysica (röntgen/gamma-onderzoek) en lage energie astrofysica (infrarood en submillimeter onderzoek). Vele instrumenten voor astrofysisch onderzoek die door SRON in het verleden zijn gemaakt hebben een plaats gevonden in nationale satellieten (IRAS), bilaterale satellieten (BeppoSAX), ESA-satellieten (EXOSAT, ISO, Herschel) en NASA-satellieten (Gamma-Ray Observatory, Chandra). De gegevens van dit soort missies vormen jarenlang een rijke bron van interessant onderzoek.
Zeer gevoelige en nauwkeurige spectrometrie in röntgenstraling vanuit het heelal is mogelijk geworden met de spectrometers die gebouwd zijn voor resp. het NASA röntgenobservatorium Chandra en het ESA-observatorium XMM-Newton. Beide missies zijn nog operationeel. Nederland heeft inmiddels opnieuw een leidende rol bij de ontwikkeling van een opvolger; ATHENA, te lanceren rond het jaar 2030.
SRON heeft één van de drie instrumenten (HIFI) geleverd aan het Herschel Observatorium. Dit is de bekroning van een 15 jaar lange investering in de ontwikkeling van een nieuw type detectoren voor ver-infrarood en submm straling. Een Europees-Japans initiatief (SPICA) is nu voorgedragen voor selectie in de loop van 2021, met een geplande lancering na 2030. Ook hier heeft SRON de leiding genomen in de ontwikkeling van één van de instrumenten (SAFARI).
Al vele jaren richt SRON haar aandacht ook op het aardgericht onderzoek. Deelgenomen is aan de ontwikkeling en bouw van het instrument SCIAMACHY, dat op de eerste “milieu-satelliet” van ESA metingen verrichtte van de concentratie van sporegassen in de aardatmosfeer. De opvolger van SCIAMACHY (TROPOMI) werd op vrijdag 13 oktober 2017 gelanceerd. De nieuwste tak van onderzoek, geïnspireerd zowel vanuit het atmosfeeronderzoek als vanuit de sterrenkunde heeft betrekking op de detectie en karakterisering van exoplaneten, inmiddels een nieuw onderdeel in het SRON-programma.

Over de spreker:
Na een studie Natuur- en Sterrenkunde aan de VU in Amsterdam, en een jaartje contractonderzoek bij ESA is Gerard Cornet begin jaren tachtig begonnen bij het Nationaal Instituut voor Wetenschappelijk Ruimteonderzoek (SRON) als beleidsmedewerker. In die functie ondersteunt hij de Directie in de uitvoering van het onderzoeksprogramma. Sinds enkele jaren is hij ook coördinator van het netwerk van Industrial Liaison Officers (ILO), o.m. werkzaam bij de NWO-instituten, dat beoogt om de verbindingen te stimuleren tussen wetenschap en hightech bedrijfsleven.

De zaal is geopend om 19:30 uur en wij beginnen om 20:00 uur. Dit is dus een half uur eerder dan voorheen gebruikelijk was.