Ondanks zware bewolking toch nog zon te zien (21-05-2016)
Vanmiddag was er weer het zonnelab Helios weer open, volgens de vastgestelde kalender aan het begin van dit jaar. Aanvankelijk zag het er niet zo best uit met zware bewolking.
Foto gemaakt met een smartphone van het projectiebeeld in het zonnelab.
Daarom eerst maar eens wat onkruid weggehaald, want met alle regen en warmte van de afgelopen tijd groeit dat tegen de klippen op.
En vanaf ongeveer 13.45 brak de zon voorzichtig door, en kon het beeld goed ingesteld worden.
Daarna was het beeld een beetje wisselend. Soms een goed zichtbare zon met een prachtige grote zonnevlek, met nog een rand eromheen, die ook via de heliostaat duidelijk te zien was.
En soms ging het beeld op zwart. Ook qua bezoekers was er geen reden tot klagen. Met wat jeugdige bezoekers die vrij veel afweten van de zon was het een leuke opening.
Maarten Pauw
Zonneobservatorium klaar voor mooi weer (02-04-2016)
Deze middag, 2 april 2016, zijn drie leden van de club in de weer geweest om de nauwkeurigheid van het volgen van de zon te verbeteren. Tijdens de sterrenkijkendagen bleek namelijk dat het beeld na ongeveer 10 minuten was verdwenen.
Een van de oorzaken bleek dat de spiegels ten opzichte van de telescoop niet goed uitgelijnd waren. Dit is opgelost door bij de telescoop wat aanpassingen te maken.
Op dit moment zie je het beeld pas verdwijnen na een half uur, en dat is gewoon goed genoeg. Het nog verder perfectioneren betekent waarschijnlijk beter uitlijnen op de poolster, en de platen waarop de “vork” met spiegel staan waterpas zetten. En de kans dat het niet lukt is ook vrij groot.
Naast deze werkzaamheden zijn ook de oculairs gereinigd, want die waren niet echt schoon meer.
Het zonneobservatorium is daarmee klaar voor de zon, nu het weer in Nederland nog!
Grote dank aan Peter Boot en Andre van der Hoeven voor hun expertise.
Maarten Pauw, beheerder zonneobservatorium Helios.
Zonneobservatorium weer opengesteld tijdens Landelijke Sterrenkijkdagen (12-03-2016)
Zaterdagmiddag 12 maart was het zonneobservatorium weer opengesteld voor publiek in het kader van de Landelijke Sterrenkijkdagen: ook overdag een ster waarnemen, namelijk de zon!
Na het succes van de avond ervoor waarbij mede door de heldere sterrenhemel veel publiek kwam opdagen om waar te nemen door de telescoop in de sterrenwacht en door de telescopen van onze leden, was er ook deze zonnige middag bij Helios een goede aanloop van bezoekers.
Behalve de projectie van de zon op de projectietafel in het zonneobservatorium konden bezoekers op het zonneplein ook de zon waarnemen door de H-alphakijker van Maarten Pauw en door de verenigingszonnekijker (Coronado Solarmax) welke in de sterrenwacht opgesteld staat. Op de tafel waar informatie over onze vereniging lag uitgestald stond ook een solarscope waarmee je op eenvoudige wijze de zon geprojecteerd kan zien.
Ook een aantal leden van onze vereniging kwam een kijkje nemen en het was bijzonder om te zien dat er heel druk werd gebrainstormd over o.a. het verbeteren van de uitlijning van de heliostaat om daarmee het ‘volgen’ verbetert te krijgen.
We kijken terug op een nuttige en gezellige middag en er kan inmiddels medegedeeld worden dat er door een aantal leden initiatieven genomen worden om op korte termijn de verbeteringen die nodig zijn uit te kunnen voeren en ook voor de langere termijn worden er plannen gemaakt om Helios weer in goede staat te laten verkeren.
Ook de mogelijkheden die besproken zijn voor de openstelling op zonnige zaterdagen worden geëvalueerd.
Nieuwe spiegels voor Helios (11-07-2013)
De nieuwe spiegels voor de Heliostaat zijn binnen en inmiddels bevestigd.
Deze vlakke pyrexschijven zijn met de hand geslepen door Jeanpierre Grootaerd uit Gent.
Wel 100 werkuren heeft hij hier in gestoken en we waren dan ook zeer benieuwd naar het resultaat.
We troffen het want op de dag van bevestiging was er net een grote zonnevlekkengroep actief, we konden de spiegels meteen testen.
Door de wolken konden we de zonnevlekgroep al te voorschijn zien komen, daarna de hele groep in volle glorie.
Met de oude spiegels hadden we nog niet zo gedetailleerd zonnevlekken gezien. Ook de dagen erna hebben we alle vlekken die gemeld werden op spaceweather kunnen zien.
Complimenten aan Jeanpierre, wij zijn dik tevreden!
Nieuws van het Heliosfront (15-06-2013)
Vandaag 15 juni, de 3e zaterdag van de maand was Helios open. Hoewel het er vanochtend niet hoopvol uitzag – het plensde even behoorlijk – klaarde het tegen de middag op en kwam het Heliosteam ondanks wolken en een best stevige wind in actie. Helaas waren zij wel de enigen, op een enkele wandelaar na was er nauwelijks aanloop bij de NVWA en bleef het terras leeg. Dat was verleden week zaterdag wel anders. Ook toen waren we open en met een strak blauwe lucht en een vol terras kregen we volop belangstelling. Ook de zon liet zich toen van haar betere kant zien: iets meer zonnevlekken en in de H-alphakijker waren volop protuberansen te zien en een joekel van een filament. Vandaag moesten we het doen met 3 zonnevlekken en 0 bezoekers en 2 toch tevreden Huygensleden.
Nieuws van het Heliosfront (15-06-2013)
Vandaag 15 juni, de 3e zaterdag van de maand was Helios open. Hoewel het er vanochtend niet hoopvol uitzag – het plensde even behoorlijk – klaarde het tegen de middag op en kwam het Heliosteam ondanks wolken en een best stevige wind in actie. Helaas waren zij wel de enigen, op een enkele wandelaar na was er nauwelijks aanloop bij de NVWA en bleef het terras leeg. Dat was verleden week zaterdag wel anders. Ook toen waren we open en met een strak blauwe lucht en een vol terras kregen we volop belangstelling. Ook de zon liet zich toen van haar betere kant zien: iets meer zonnevlekken en in de H-alphakijker waren volop protuberansen te zien en een joekel van een filament. Vandaag moesten we het doen met 3 zonnevlekken en 0 bezoekers en 2 toch tevreden Huygensleden.
Helios op Hemelvaart (09-05-2013)
Donderdag 9 mei Hemelvaartdag, een mooie dag om de polder in te gaan en buiten bezig te zijn in en met de zon. Na de laatste werkzaamheden bood deze vrije dag een mooie gelegenheid om te kijken of we de zon weer binnen geprojecteerd krijgen. Het was wisselend bewolkt dus moest er af en toe gewacht worden tot de wolkensluiers voorbij getrokken waren (zie foto) waarna we de zonnevlekken te voorschijn konden zien komen. 7 (zie foto) hebben we er vandaag gespot.
De nieuwe spiegels zijn inmiddels gevlakt en gepolijst en moeten alleen nog gecoat worden. Ze zijn haast 1/20 lambda nauwkeurig en we zijn dan ook erg benieuwd wat dat gaat opleveren. Ze zijn ook 7cm kleiner in doorsnee dan de huidige spiegels, dat vraagt wel weer de nodige aanpassingen, lees werk.
Toch zien we daar naar uit en gaan we vol verwachtingen en met veel zin het zomerseizoen tegemoet.
Interferrometertest (06-05-2013)
Interferrometertest in Gent van de nieuwe spiegels die gemaakt worden voor de Heliostaat.
Met dank aan : Ger.
Helios modificatie (26-04-2013)
Modificatie werkzaamheden aan Helios schieten op.
Deze week extra ondersteuning aangebracht op de projectietelescoop.
Ophanging ( ondersteuning) is nu onafhankelijk van het Lab.
Met dank aan : Ger & zoon Marco.
Helios modificatie (23-03-2013)
Nu kan de spiegel volledig op 3 punten ( met de stelschroeven) worden ingesteld .
Vulling vervangen voor rubber buffers.
2e spiegel mount (cell) volgt.
Met dank aan : Ger.
Vulling.
Buffer.
Stelschroeven op 3 punten.
Helios gereed (02-03-2013)
Werkzaamheden vandaag.
Uitlijnen ,controleren en gereed maken voor het komend jaar en de sterrenkijkdagen.
Heb je zelf ook ergens online foto’s van de opening staan? Stuur dan een mailtje naar mij (adrianusv apestaart astroblogs punt nl) en dan zal ik de link er naar plaatsen.
Zonne-observatorium Helios van Christiaan Huygens geopend (25-06-2011)
Wethouder Koppenol opent Helios door een raket te lanceren
Deze vergroot het opgevangen beeld en projecteert de zon binnen in het zonnelab, een omgebouwd tuinhuisje naast de Heliostaat. Daar kan het geprojecteerde zonsbeeld bekeken worden, waarop zonnevlekken en de korrelige granulae van de zon te zien zijn. Na de opening van Helios werd door de voorzitter van de Vogel- en Natuurwacht Alblasserwaard, de gastheer van het verenigingsgebouw waar Huygens z’n activiteiten heeft, een geschenk overhandigd, een zonnewijzer op sokkel. Daarna kon Koppenol met het opzij trekken van enkele vlaggen de heliostaat onthullen en konden alle genodigden in het zonnelab uitleg krijgen over de werking van Helios. De zon zelf liet helaas verstek gaan op deze middag, maar onder het genot van een hapje en een drankje kon iedereen tevreden zijn over de geslaagde opening. De bedoeling is dat Helios een publieksfunctie wordt, die bezoekers van de NVWA – Matenaweg 1 in Papendrecht, vlakbij Wijngaarden – in staat stelt kennis te nemen met de zon. Meer foto’s van de opening van Helios vindt je hier, gemaakt door Steven. Hieronder een video van de openingshandeling, de lancering van de raket door Koppenol.
T-mines 18-15-19-40 voor opening Zonne-observatorium (06-06-2011)
Het zonne plein.
Rockets.
Open huis.
Lab bereid zich voor.
Projectie tafel ook.
Wachten op beelden.
Instructie posters.
Niet dringen.
De opening wordt voorbereid.
Opening Solar batterij (04-06-2011)
Solar telescope batterij gereed voor opening Helios evenement.
Betreft”
WO 70 mm ED doublet + herschel prisma in wit licht.+ Continuum filter + 1000 reducer + 0 – 40 % Polarex filter.
De APO Ver. ED refractor D66/f 6.0. + H-alpha filter Coronado.+ 2 x Barlow + Plössel 14-26.
De PST Coronado Professional Solar telescope Cak.+ Plössel.
Samen op mount ADM + William optics + LX 75 montering van Meade.
Geschikt om zelfde beeld vast te leggen met DMK astronomy camera.( ter vergelijk).
Vast voor – genieten.
Het Helios Team.
Geweldig Helios nieuws (01-06-2011)
Primaire, secondaire spiegels en de LX200.
Primaire, secondaire spiegels en de LX200.
APO 178.
APO 178.
APO 178.
Vandaag op 01-06-2011 heeft de Heliostaat zonlicht geprojecteerd.
Beide spiegels de Primaire en de secondaire ( dummy) spiegels hebben , aangedreven door de LX200
de zon gevolgd en zonlicht aangeboden aan de 178 APO projectie unit en in het lab .
Je mag rustig van een belangrijke mijlpaal spreken in het Helios project.
Morgen vangen we aan met projectie testen in het lab.
Wij houden jullie uitvoerig op de hoogte van de vorderingen.
Twee uitermate opgeluchte projectleiders.
Ger en Rino.
Heliostaat komt in beeld, nog 24 dagen (31-05-2011)
Hierbij wat plaatjes van de 1e (proef) spiegels.
Spiegels zijn ongeslepen ( Handelskwaliteit) ( Badkamerspiegel).
Wel van aluminium laag voorzien ( opgedampt ) en van kwartslaag voorzien. (Test).
Bedoeld om de Heliostaat te positioneren en op te stellen.
Er wordt overlegd met de volksuniversiteit Gent om de uiteindelijke optisch vlakke en zuivere spiegels in de nabije toekomst zelf te slijpen, op te dampen en te voorzien van een kwartslaag.
Vandaag 17-02-11 is het Helios complex be-lasert en uitgelijnd.
Waar komt de tube het lab in waar komt de installatie en apparatuur precies. Wordt vervolgt.
Het plan.
Winkelhaak en laser.
Nu de paal zien te raken.
Yes.
De afstand bepalen.
Vanaf de paal laseren naar de lab.
Dit is de maat.
Visa Versa.
Nog waterpas.
Dan komt binnen hier de fundatie
voor de projectie unit.
Met dank aan Rodenburg & zoon en Wim voor het verwijderen van de vlechtschotten.
Met vriendelijke groeten, Het Helios Team.
Een verre zonnewandeling begint met de volgende stap (13-02-2011)
De Craddle (wieg).
Meade montering base plate.
Mizar.
Mizar opzij.
Mizar van boven.
De zon in een pin hole.
Helios 1e component Heliostaat geplaatst (10-02-2011)
Home position H.I.A.
Water passen.
Effe duwen.
(B) Kolder car.
Jep hij past.
Wat mooi is de schelluinen pijp.
Ger en Rino staan voor paal.
Zie je niet meer terug.
Voortploegen met Helios (22-01-2011)
Meten is weten.
Ik zie er nog geen gat in.
Opstelling secondaire spiegel.
Mooi wit.
En strak in de lak.
Wat een vlerk.
The good old RP moet
eraan geloven.
De primaire spiegel in zijn houder.
Tja dat tekenen en administreren.
Helioslab winterklaar
De afgelopen week, als het weer het even toeliet, zijn de mensen van de Heliosgroep bezig geweest met het afwerken van de blokhut. Er zijn nog kieren gedicht, het dak is bedekt en als laatste is de blokhut in de beits gezet. Laat nu de winter maar komen!
De leden van de projectgroep hebben afgelopen zomer hard doorgewerkt. Het stuk terras waarop het huisje moet komen, is helemaal schoongemaakt en het onkruid is gewied. Vanaf dit terras zijn twee paden aangelegd, met borderrand. Aan het eind van het servicepad is een diepe kuil gegraven. Daarin is snelbeton gestort en vervolgens is het basisframe van de vangspiegel daarin geplaatst. Vervolgens zijn er grondkabels voor de stroomvoorziening aangelegd en is de lantaarnpaal die daar stond verplaatst.
De basis voor ons zonneobservatorium is klaar.
Op zaterdag 19 juni hebben we een werkbezoek gebracht aan de Volkssterrenwacht MIRA in België. Het doel was hun heliostaat. We werden ontvangen en rondgeleid door een enthousiaste Philippe Mollet. We kwamen tijd en ogen te kort om alles in de sterrenwacht te zien, maar de heliostaat hebben we uitgebreid kunnen bekijken. Er waren die dag veel buien en bewolking maar gelukkig hebben we ook de zon nog gezien en kunnen vangen. Met het voornemen om op een zonnige dag nog eens terug te komen zijn we vol met indrukken en ideeën weer naar huis gegaan.
Het waarneemterras van MIRA met de heliostaat.
Ger en Rino zien het wel zitten.
Binnen de zon fotograferen.
Spiegel wordt op de heliostaat getest.
Ger neemt nog wat maten.
Werkbezoek aan Dalfsen
Op woensdag 2 juni jl. is een delegatie van de projectgroep Helios op bezoek geweest bij de sterrenwacht in Dalfsen. Ze hebben daar ervaring met het observeren van de zon en het live projecteren van de waargenomen beelden binnen op een scherm.
De zon scheen uitbundig die dag zodat de Heliosleden daadwerkelijk hebben kunnen ervaren en zien hoe ze in Dalfsen te werk gaan. Wijzer geworden en met mooie beelden zijn ze teruggekeerd van deze succesvolle excursie.
v.l.n.r. Rino, Steven, Jorrit, Ger en Richard van der Wal.
Aanleg pad Zonneobservatorium
Van de NVWA hebben we toestemming gekregen om het toekomstig zonnelab. op het bestrate stuk voor de sterrenwacht te plaatsen achter het wilgenscherm. Ger, Herman en Wim hebben dit stuk leeggeruimd. Inmiddels is er een begin gemaakt met de aanleg van een pad dat van de sterrenwacht naar het toekomstig zonneobservatorium loopt.
Het waren niet alleen mannen die het werk verrichten. Kom op Ans, je kunt het.
Dag “Heliofytenfilter”bordje.
Voorlopig eindresultaat.
Een telescoop rijker
Sinds mei 2010 hebben we er een telescoop bij. Een zonnekijker deze keer, de Coronado Solarmax. Dit in het kader van project “Helios”. Met deze H-alpha kijker zijn we in staat protuberansen waar te nemen. Voor een zeer goede prijs konden we hem overnemen en projectleider Ger heeft dit keer meteen toegehapt. Het is de eerste aanschaf voor het zonneobservatorium. Hoewel dat er nog niet staat belet ons dat niet onze nieuwe aanwinst de komende periode meteen te gebruiken. Moet natuurlijk wel het zonnetje schijnen.
Na de laatste ALV en twee klankbordbijeenkomsten kan er dan eindelijk begonnen worden aan het concrete deel van project Helios.
Dat Ger naast de papieren rompslomp ook fysiek met de voorbereidingen is bezig geweest, tonen deze foto’s.
Ger maakt een mock-up van de heliostaat. Projectietafel in aanbouw.
Op 6 mei jl. heeft het 2e klankbordoverleg plaats gevonden. Er zijn die avond de eerste concrete stappen gezet.
Klankbordoverleg.
Ten eerste het aanbod en aanschaf van de Coronado Solarmax. Ten tweede kwam er advies van de materiedeskundigen ipv een EQ6 een vorkmontering te gebruiken voor de heliostaat.
Die zaterdag zijn Rino en Ger beiden naar Schelluinen afgereisd om zo’n montering te bekijken.
Ze waren erg enthousiast en hebben hem meteen aangeschaft.
Vorkmontering.
Inmiddels heeft de NVWA toestemming gegeven voor het plaatsen van een kosmo tuinhuisje bij de sterrenwacht. Dit zal dienst gaan doen als zonnelaboratorium. De procedure voor het aanvragen van een bouwvergunning is gestart.
Project Helios
Het instrumentarium zal zodanig worden uitgebreid dat ook de zon met een speciaal daarvoor ontwikkeld instrument “De Heliostaat” kan worden waargenomen, gefotografeerd en bestudeerd. Dit project zal in 2010 starten en gefaseerd in gebruik genomen worden. Hiermee krijgt de Alblasserwaard, de NVWA en Sterrenkundevereniging “Christiaan Huygens” de beschikking over een uniek instrument en observatorium.
De Heliostaat zal met spiegels het zonnebeeld in de koepel van de sterrenwacht projecteren. Zonnevlekken en uitbarstingen op de zon kunnen op deze wijze goed zichtbaar worden gemaakt. Zo kan er naast het observeren in de avond en nachtelijke uurtjes ook op de dag de sterrenhemel worden waargenomen. De zon is immers ook een ster en voor de aarde de belangrijkste ster die aan de hemel staat. Zonder zon geen natuur.
Beide organisaties, de NVWA en de vereniging “Christiaan Huygens” trachten op deze wijze de natuur, in de breedste zin van het woord, onder de aandacht van het publiek te brengen.
De Sterrenwacht en het nieuwe zonneobservatorium zijn er op de eerste plaats voor de leden maar zullen ook regelmatig door bezoekers te bewonderen zijn op open dagen van de NVWA en de landelijke sterrenkijkdagen. Ook tijdens de Nacht van de Nacht of andere evenementen zal het publiek de sterrenwacht kunnen bezoeken.
Het waarneemterras van MIRA met de heliostaat.
v.l.n.r. Rino, Steven, Jorrit, Ger en Richard van der Wal.
Sinds mei 2010 hebben we er een telescoop bij. Een zonnekijker deze keer, de Coronado Solarmax. Dit in het kader van project “Helios”. Met deze H-alpha kijker zijn we in staat protuberansen waar te nemen. Voor een zeer goede prijs konden we hem overnemen en projectleider Ger heeft dit keer meteen toegehapt. Het is de eerste aanschaf voor het zonneobservatorium. Hoewel dat er nog niet staat belet ons dat niet onze nieuwe aanwinst de komende periode meteen te gebruiken. Moet natuurlijk wel het zonnetje schijnen.
